We communiceren elke dag – met collega’s, klanten, vrienden en familie. Maar hoe vaak stop je even om te reflecteren op hoe effectief je communicatie is? Het is makkelijk om in communicatiefouten te vervallen, zelfs als je een ervaren leider bent. Het probleem is dat deze fouten soms ongemerkt misverstanden, frustraties en zelfs afstand kunnen creëren binnen je team.

In dit artikel deel ik vijf veelvoorkomende communicatiefouten met je, die je misschien zonder het te merken maakt, én hoe je ze kunt ombuigen. Of je nu een team aanstuurt, samenwerkt met anderen, of gesprekken voert met klanten, deze tips helpen je om meer verbinding te maken, effectiever te communiceren en het vertrouwen te versterken.

1. Te veel praten, te weinig luisteren

Veel mensen denken dat goed communiceren vooral betekent dat je duidelijk je eigen punt maakt. Maar écht communiceren gaat veel verder dan alleen praten – het gaat vooral ook over écht luisteren.

Waarom is dit een probleem?
Als je te veel praat, geef je anderen weinig ruimte om hun gedachten en gevoelens te delen. Dit kan er zelfs voor zorgen dat je belangrijke inzichten mist. Daarnaast kunnen mensen zich onbegrepen voelen, wat het vertrouwen in jou als leider schaadt.

Hoe los je dit op?

• Gebruik de 70/30-regel: Luister 70% van de tijd, praat 30%. Laat ruimte voor stilte en geef anderen tijd om te reageren.
• Stel open vragen: In plaats van te zeggen wat jij denkt, vraag bijvoorbeeld: “Wat vind jij hiervan?” of “Hoe zie jij dit?”
• Wees actief in je luisteren: Dit betekent niet alleen met je oren luisteren, maar ook met je ogen en lichaamstaal. Maak oogcontact, knik en geef aan dat je het begrijpt.

2. Niet doorvragen bij lastige gesprekken

Wanneer gesprekken lastig of ongemakkelijk worden, hebben we vaak de neiging om weg te kijken of het onderwerp te vermijden. Dit komt veel voor bij gevoelige thema’s zoals conflicten of persoonlijke kwesties.

Waarom is dit een probleem?
Als je niet doorvraagt, mis je vaak belangrijke informatie. Dit kan leiden tot misverstanden of zelfs verkeerde aannames, wat het vertrouwen tussen jou en je team vermindert.

Hoe los je dit op?

• Stel vervolgvragen: Vraag bijvoorbeeld: “Kun je me meer vertellen?” of “Wat bedoel je precies?” om dieper te begrijpen wat er speelt.
• Wees nieuwsgierig, niet oordelend: Ga niet meteen in de verdediging, maar probeer je in de ander te verplaatsen. Dit helpt je de situatie beter te begrijpen.
• Vraag “Is er nog meer dat je wilt delen?”: Dit moedigt mensen aan om meer details te geven en zorgt voor een vollediger gesprek.

3. Te veel details geven (de ‘lang van stof’-valkuil)

Iedereen heeft wel eens een gesprek gehad waarin iemand zegt: “Het mag wel wat korter…” en dan toch nog 10 minuten doorpraat. Herkenbaar? Het lijkt misschien alsof je alle details moet uitleggen, maar uiteindelijk raakt je boodschap verloren.

Waarom is dit een probleem?
Te veel details maken je boodschap verwarrend en onsamenhangend. Dit kan ervoor zorgen dat mensen afdwalen, zich verveeld voelen of het punt missen.

Hoe los je dit op?

• Bereid je boodschap voor: Vraag jezelf af: “Wat is het belangrijkste dat ik wil overbrengen?” Houd je antwoord kort en duidelijk.
• Gebruik de drie-zinnen-regel: Probeer je boodschap in drie zinnen te vatten. Dit helpt je helder en beknopt te zijn.
• Vraag om feedback: Vraag je team of ze je boodschap hebben begrepen. Als niet, vraag dan waar het misging.

4. Geen duidelijk doel voor je communicatie

Zonder een duidelijk doel kunnen gesprekken of vergaderingen snel ongestructureerd en chaotisch aanvoelen. Dit leidt vaak tot verwarring en onduidelijke verwachtingen.

Waarom is dit een probleem?
Zonder helder doel verspillen mensen tijd. Ze weten niet goed waar ze zich op moeten concentreren, wat leidt tot lange vergaderingen zonder resultaat.

Hoe los je dit op?

• Stel vooraf een doel: Voordat je begint, vraag jezelf: “Wat wil ik bereiken met dit gesprek?” Dit helpt om de focus te houden.
• Gebruik de STAR-methode: Bepaal een Specifiek, Tastbaar, Actiegericht en Resultaatgericht doel voor elke communicatie.
• Communiceer het doel: Begin elk gesprek of vergadering met: “Het doel van dit gesprek is…” Zo weet iedereen meteen waar het heen gaat.

5. Focus op overtuigen in plaats van verbinden

Veel mensen denken dat communicatie vooral draait om het overtuigen van anderen van hun standpunt. Maar communicatie is geen debat – het gaat om verbinding en dialoog.

Waarom is dit een probleem?
Als je meer bezig bent met overtuigen dan met begrijpen, loop je het risico dat anderen zich niet gehoord of begrepen voelen. Dit leidt vaak tot weerstand.

Hoe los je dit op?

• Wees een bron, geen expert: In plaats van altijd je eigen standpunt te pushen, wees open voor de ideeën van anderen. Stel vragen zoals: “Hoe kijk jij hier tegenaan?”
• Gebruik “wij” in plaats van “ik”: In plaats van te zeggen “Ik denk dat we moeten…”, zeg je “Hoe kunnen we dit samen oplossen?” Dit maakt de ander meer betrokken.
• Laat het idee los dat je gelijk moet hebben: Focus op het vinden van de beste oplossing, niet op het winnen van een discussie.

Communicatie is essentieel voor succesvol leiderschap, maar iedereen maakt wel eens een communicatiefout. Het belangrijkste is dat je deze fouten herkent en ermee aan de slag gaat. Of het nu gaat om beter luisteren, duidelijke doelen stellen of meer verbinding maken in plaats van overtuigen – kleine veranderingen kunnen al een enorme impact hebben op hoe je met anderen communiceert.

Wil je graag leren hoe je je communicatie naar een hoger niveau kunt tillen? Bij The Compassion Academy bieden we praktische trainingen en tools die je kunnen helpen. Samen maken we jouw communicatie effectiever, je team meer betrokken en veerkrachtig. Vraag een gratis consult aan of ontdek onze gids “In 10 stappen zelfbewuster samenwerken”.

Positieve groet,

Monique Bruil

The Compassion Academy